Tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak
YENİ TCK MD
MADDE 158. - (1) Dolandırıcılık suçunun;
b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli
durum veya zor şartlardan yararlanmak
suretiyle,
ESKİ TCK MD
MADDE 504/5.
Bir kimseyi içinde bulunduğu
tehlikeli veya zor durumdan
kurtarmak bahanesiyle,
765 sayılı kanunun 504. maddesinin 5. bendinde bir kimseyi
içinde bulunduğu tehlikeli veya zor durumdan kurtarmak bahanesiyle
dolandırıcılık suçunun işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmişti. 5237 sayılı
kanun bu ağırlatıcı nedeni biraz farklı şekilde düzenlemiştir.765 sayılı
kanundaki düzenlemedeki ‘tehlikeli veya zor durumdan kurtarmak’ ifadesi
metinden çıkarılmış onun yerine ‘tehlikeli veya zor şartlardan yararlanarak’
ifadesi metne konulmuştur.
ETCK’da nitelikli halin gerçekleşmesi için kişiyi bu durumdan
“kurtarmak bahanesiyle” suçun işlenmesi aranırken; YTCK bu durum ve
koşulardan “yararlanma”yı nitelikli halin gerçekleşmesi bakımından yeterli
görmektedir. Bu durum, suçun işlenmesindeki kolaylık göz önünde
bulundurularak nitelikli hal sayılmıştır.
Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlar,
başkalarına güven duymaya en fazla ihtiyaç duyduğu anlardır. Kişinin örneğin
doğal bir afete veya trafik kazasına maruz kalmasından ya da hastalığı yüzünden
içine düştüğü çaresizlikten yararlanılarak aldatılması daha kolaydır. Bu
nedenle, birinci fıkranın (b) bendinde, dolandırıcılık suçunun kişinin içinde
bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle işlenmesi,
bu suçun temel şekline göre daha ağır ceza ile cezalandırılmayı gerektiren bir
durum olarak kabul edilmiştir.
MADDE 158. - (1) Dolandırıcılık suçunun;
b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli
durum veya zor şartlardan yararlanmak
suretiyle,
ESKİ TCK MD
MADDE 504/5.
Bir kimseyi içinde bulunduğu
tehlikeli veya zor durumdan
kurtarmak bahanesiyle,
765 sayılı kanunun 504. maddesinin 5. bendinde bir kimseyi
içinde bulunduğu tehlikeli veya zor durumdan kurtarmak bahanesiyle
dolandırıcılık suçunun işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmişti. 5237 sayılı
kanun bu ağırlatıcı nedeni biraz farklı şekilde düzenlemiştir.765 sayılı
kanundaki düzenlemedeki ‘tehlikeli veya zor durumdan kurtarmak’ ifadesi
metinden çıkarılmış onun yerine ‘tehlikeli veya zor şartlardan yararlanarak’
ifadesi metne konulmuştur.
ETCK’da nitelikli halin gerçekleşmesi için kişiyi bu durumdan
“kurtarmak bahanesiyle” suçun işlenmesi aranırken; YTCK bu durum ve
koşulardan “yararlanma”yı nitelikli halin gerçekleşmesi bakımından yeterli
görmektedir. Bu durum, suçun işlenmesindeki kolaylık göz önünde
bulundurularak nitelikli hal sayılmıştır.
Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlar,
başkalarına güven duymaya en fazla ihtiyaç duyduğu anlardır. Kişinin örneğin
doğal bir afete veya trafik kazasına maruz kalmasından ya da hastalığı yüzünden
içine düştüğü çaresizlikten yararlanılarak aldatılması daha kolaydır. Bu
nedenle, birinci fıkranın (b) bendinde, dolandırıcılık suçunun kişinin içinde
bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle işlenmesi,
bu suçun temel şekline göre daha ağır ceza ile cezalandırılmayı gerektiren bir
durum olarak kabul edilmiştir.
Dolandırıcılıkta Ağırlatıcı nedenler
- Dini inanç ve duyguların istismarı
- Tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak
- Algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak
- Kamu kuruluş ve benzeri kurumların araç olarak kullanılması
- Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına işlenmesi
- bilişim sistemleri, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması
- Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak
- Ticari faaliyetleri sırasında işlenen dolandırıcılık