Türkiye’de Bilişim Suçları
Teknoloji her geçen gün ilerlemekte, her geçen gün farklı suç türleri ortaya çıkmaktadır.Bu kapsamda değişime ve gelişime en açık olan suçu ise bilişim suçları oluşturmaktadır.Bu nedenle bu suç türünün de ayrı bir başlık altında incelenmesi gerekmektedir. Globalleşen dünyada yeni bir teknolojik gelişme bütün dünyaya yayılmaktadır. Bunun sonucunda da ülkemizde de gelişen teknolojiye bağlı olarak yeni bilişim şuçları ortaya çıkmaktadır.
Bilişim suçlarını oluşturan maddi vakıalara örnek olarak şunları verebiliriz.
Başkalarının adına e-mail göndererek özellikle ticari ve özel ilişkileri zedeleme.
Başkalarının adına web sayfası hazırlamak ve bu web sayfasının tanıtımı amacıyla başkalarına e-mail ve mesaj göndermek ve bu mesajlarda da mağdur olan şahsın telefon numaralarını vermek.
Kişisel bilgisayarlar yada kurumsal bilgisayarlara yetkisiz erişim ile bilgilerin çalınması ve karşılığında tehdit ederek maddi menfaat sağlanması.
Şirketlere ait web sayfalarının alan adının izinsiz alınması ve bu alan adlarının karşılığında yüklü miktarlarda para talep etmek.
Özellikle Pornografik içerikli CD kopyalamak ve satmak.
Sahte evrak basmak
Suçların türünü yukarıda sayılmış olan maddi vakılar oluşturmaktadır. Suçu işleyebilmek için türlü yollar kullanılabilmekte,bunun ötesinde bu tür suçların işlenmesindeki asıl amaç eylemin sonucundaki menfaat olmaktadır.11.06.1999 tarihinde Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği tarafından hazırlanan “Bilişim Suçları” raporuna göre ; suç çeşitleri altıya ayrılmaktadır.Bunlardan birincisi “Bilgisayar Sistemlerine ve Servislerine Yetkisiz Erişim ve Dinleme” olarak tanımlanır.İkinci olarak tanımlanan bilişim suçu “Bilgisayar Sabotajı” dır.Bir diğer suç kavramı “Bilgisayar Yoluyla Dolandırıcılık” tır.Başka bir siber suç ise “Bilgisayar Yoluyla Sahtecilik” kavramıdır.Beşinci suç türü ise “Kanunla Korunmuş Bir Yazılımın İzinsiz Kullanımı” şeklindedir.Son olarak tanımlanan bilişim suçu ise “Diğer Suçlar” başlığı altında Yasadışı Yayınlar,Pornografik Yayınlar (Büyük ve Çocuk Pornografisi),Hakaret ve Sövme olarak değerlendirilmektedir. [Computer Sabotage , Unauthorizied Access,Computer Fraud ,Child-Adult Porn ] Buna benzer yine Internet ortamında işlenen suçlarla mücadele etmek maksadıyla, 23 Kasım 2001 tarihinde Budapeşte’de imzaya açılan,Avrupa Ülkeleri ile Kanada,Japonya,Güney Afrika ve ABD dahil 33 devlet tarafından imzalandığı halde henüz Avrupa Birliği ile flört eden Türkiye’nin imzalamamış olduğu; Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesine göre;bilgisayar veri ve sistemlerinin gizliliğine,bütünlüğüne ve kullanımına açık bulunmasına yönelik suçlar kapsamında hukuka ayıkırı erişim,yasa dışı müdahale,verilere müdahale,sistemlere müdahale,cihazın kötüye kullanımı fiilleri;bilgisayarla ilişkili suçlar çerçevesinde ise sahtecilik,dolandırıcılık,telif haklarının ve benzeri hakların ihlaline ilişkin fiiller ve içerikle ilişkili olarak çocuk pornografisine yönelik fiiller,cezalandırma konuları arasında sayılmış;bu hususlarda ulusal ve uluslar arası alanda gerekli etkin yaptırım ve işbirliğine ilişkin düzenlemeler belirtilmiştir.Avrupa devletlerinin bir çoğu (Almanya,İtalya,Finlandiya,Avusturya,Yunanistan,İsveç, Danimarka , Norveç ve Hollanda gibi) mevcut yasal hükümlere eklemeler yapmış;ABD,İngiltere ve İrlanda gibi Anglosakson sistemine dahil bazı devletler ise bu konularda özel düzenlemelere gitmişlerdir.
Türkiye’de son yıllarda bilgisayar kullanımının artması ve her sokak başında internet cafelerin kurulması sonucu sanal alemdeki suç oranları hızla artmaya başlamıştır. Hırsızlık, dolandırıcılık, soygun, terörizm, sabotaj ve kaçakçılık gibi pek çok suç dijital ortama taşınmıştır. Türkiye’de işlenen bilişim suçları her geçen yıla göre yüzde 100 e yakın bir artış göstermektedir.Bilgisayar kullanımının bu kadar artaması nitelikli suçların hızla artmasına sebep olmuştur.Türkiye’de Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) Bilgi İşlem Daire Başkanlığı Bilişim Suçları Araştırma Büro Amirliği bilişim suçlarının araşıtırılıp incelenmesinde ve bilişim şuçlarına verilen önemde etkin olmuştur. İstanbul, Ankara,İzmir, Adana,Konya, Bursa, Malatya,Diyarbakır bilişim şuçlarının en çok işlendiği iller olarak karşımıza çıkmaktadır.
Emniyet Genel Müdürlüğü, il emniyet müdürlüklerindeki verileri alarak, Türkiye’deki bilgisayar suçlarının haritasını çıkarmıştır.Takibi şikayete bağlı suçlar, Interpol aracılığıyla intikal eden suçlar ve polisin bizzat ilgilendiği suçlardan oluşmaktadır.1998 yılında Türkiye’de işlenen bilişim suç sayısı 5 iken, 1999′da bu sayı 15′e yükselmiş. 2000 yılında 80′i bulan suç dosyasının sayısı, 2001 yılına gelindiğinde 136′yı bulmuş. Her geçen yılda artış göstererek ilerlemiştir. Elde edilen sonuçlar, Türkiye’deki bilgisayar suçlarının, lisans haklarının ihlali, dolandırıcılık, sahtecilik, yasadışı yayınlar ve bilgisayar sabotajı şeklinde geliştiğini göstermektedir. Sanal alemdeki dolandırıcılık suçlarının büyük bir kısmı kredi kartları üzerinden yapılmaktadır. Değişik yöntemlerle ele geçirilen kredi kartı numaralarıyla bilgisayar üzerinden alışveriş yapılması en yaygın yöntem olmaktadır.Otomatik para çekme makineleri olarak bilinen ATM dolandırıcılığı ise kredi kartlarından sonra ikinci sırada yer almaktadır. Kredi kartlarının ATM cihazında sıkıştırılması, değişik hilelerle şifrelerin öğrenilmesi veya kartların hırsızlık yoluyla elde edilmesi suretiyle dolandırıcılık yapılmaktadır. Evrak, para, Milli Piyango bileti, kimlik kartları, sigorta poliçeleri, pasaportlar ve yazarkasa fişlerinin sahteleri sahtecilik suçları da bu kapsamda yapılmaktadır.
Lisans hakları ihlali içinde en yüksek oranı yüzde 82 ile filmlerin çoğaltılması oluşturmaktadır. Bilgisayar oyunları ve müzik CD’lerinin çoğaltılması da sanal alemin diğer lisans hakkı ihlalleridir.
Interpol verileri, yasadışı yayın suçları arasında ilk sıranın yüzde 40’la çocuk pornografisine ait olduğunu göstermektedir. Genel anlamdaki pornografik yayınların oranı da yüzde 25. Bunlar, daha çok internet kafe gibi ortamlarda pornografik içeriklerin gösterimi ve CD’lerinin satışından oluşmaktadır. Terör içerikli web sayfaları hazırlanması suretiyle işlenen suçların oranı ise yüzde 30. Şikayete bağlı suçlardan kişilik haklarına saldırı ve hakaret ise yüzde 5 oranında işlenmektedir.
Türkiye’de Emniyet Teşkilatı’nda bilişim ile ilgili temel, 1982 yılında Bilgi İşlem Daire Başkanlığının kurulmasıyla atıldı. 1997 yılında ise Bilişim Suçları Bürosu kuruldu. 2001 yılında bu büronun adı İnternet ve Bilişim Suçları Şube Müdürlüğü olarak değiştirildi. Bu birimin dışında da diğer daire başkanlıkları altında Bilgi İşlem Şube müdürlükleri kuruldu. Bu daireler kendi görev alanlarına giren konularda bilişim suçları ile mücadele etmektedir. Ayrıca merkez teşkilatı içinde bir Bilgisayar Suçları ve Bilgi Güvenliği Kurulu ve Üst Kurul oluşturulmuştur.2001 yılında Kaçakçılık ve Organize Suçlar Daire Başkanlığı ile Birleşmiş Milletler tarafından ortaklaşa kurulan TADOC (Turkish Academy Against Drug and Organised Crime) bünyesinde de Bilişim Suçları Araştırma Merkezi oluşturulmuştur. Bu merkez faaliyetlerini daha çok bu suçlar ile mücadelede, ilgili birimlere yön göstermek amacıyla akademik destek niteliğinde çalışmalar yapmaktadır. Bu merkezi yapılanmanın yanında büyük illerde de bilgi işlem büroları kurulmuş ve bu alanda karşılaşılan sorunlar ile ciddi anlamda mücadele etmeye başlanmıştır.
Türkiye’de genel olarak, ülkemizde bilişim suçları denince akla iki olay gelmektedir: Kredi kartları ve pornografik CD’ler başta olmak üzere telif haklarının konusunu teşkil eden korsan CD’ler.
Bilişim suçlarına ilişkin olarak yapılan üçlü sınıflandırma gözönüne alınırsa bilgisayar aracılığıyla işlenen suçların ülkemizde daha yaygın olduğu görülmektedir. Ancak bilgisayar sistemleri aracılığıyla işlenen suçların birçoğu takibe bağlı suçlardan olduğu için mağdurların şikayeti olmadan resen ele alınmamaktadır. Örneğin elektronik posta yoluyla yapılan bir tehditte, tehdit edilen kişi veya kurum bunu polise bildirmezse polisin bu olaydan haberdar olması ve işlem yapması mümkün olmamaktadır.
Riptech’in yayınladığı rapora göre, siber saldırılar en fazla ABD’de olurken, Türkiye 6. sırada yer almaktadır.
Türkiye’de işlenen bilişim suçlarına ait oransal veriler ise şu şekildedir.
Lisans hakları ihlallerinin yüzdesi
% 4 müzik
% 14 oyun
% 82 film
Bilişim suçlarını oluşturan maddi vakıalara örnek olarak şunları verebiliriz.
Başkalarının adına e-mail göndererek özellikle ticari ve özel ilişkileri zedeleme.
Başkalarının adına web sayfası hazırlamak ve bu web sayfasının tanıtımı amacıyla başkalarına e-mail ve mesaj göndermek ve bu mesajlarda da mağdur olan şahsın telefon numaralarını vermek.
Kişisel bilgisayarlar yada kurumsal bilgisayarlara yetkisiz erişim ile bilgilerin çalınması ve karşılığında tehdit ederek maddi menfaat sağlanması.
Şirketlere ait web sayfalarının alan adının izinsiz alınması ve bu alan adlarının karşılığında yüklü miktarlarda para talep etmek.
Özellikle Pornografik içerikli CD kopyalamak ve satmak.
Sahte evrak basmak
Suçların türünü yukarıda sayılmış olan maddi vakılar oluşturmaktadır. Suçu işleyebilmek için türlü yollar kullanılabilmekte,bunun ötesinde bu tür suçların işlenmesindeki asıl amaç eylemin sonucundaki menfaat olmaktadır.11.06.1999 tarihinde Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği tarafından hazırlanan “Bilişim Suçları” raporuna göre ; suç çeşitleri altıya ayrılmaktadır.Bunlardan birincisi “Bilgisayar Sistemlerine ve Servislerine Yetkisiz Erişim ve Dinleme” olarak tanımlanır.İkinci olarak tanımlanan bilişim suçu “Bilgisayar Sabotajı” dır.Bir diğer suç kavramı “Bilgisayar Yoluyla Dolandırıcılık” tır.Başka bir siber suç ise “Bilgisayar Yoluyla Sahtecilik” kavramıdır.Beşinci suç türü ise “Kanunla Korunmuş Bir Yazılımın İzinsiz Kullanımı” şeklindedir.Son olarak tanımlanan bilişim suçu ise “Diğer Suçlar” başlığı altında Yasadışı Yayınlar,Pornografik Yayınlar (Büyük ve Çocuk Pornografisi),Hakaret ve Sövme olarak değerlendirilmektedir. [Computer Sabotage , Unauthorizied Access,Computer Fraud ,Child-Adult Porn ] Buna benzer yine Internet ortamında işlenen suçlarla mücadele etmek maksadıyla, 23 Kasım 2001 tarihinde Budapeşte’de imzaya açılan,Avrupa Ülkeleri ile Kanada,Japonya,Güney Afrika ve ABD dahil 33 devlet tarafından imzalandığı halde henüz Avrupa Birliği ile flört eden Türkiye’nin imzalamamış olduğu; Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesine göre;bilgisayar veri ve sistemlerinin gizliliğine,bütünlüğüne ve kullanımına açık bulunmasına yönelik suçlar kapsamında hukuka ayıkırı erişim,yasa dışı müdahale,verilere müdahale,sistemlere müdahale,cihazın kötüye kullanımı fiilleri;bilgisayarla ilişkili suçlar çerçevesinde ise sahtecilik,dolandırıcılık,telif haklarının ve benzeri hakların ihlaline ilişkin fiiller ve içerikle ilişkili olarak çocuk pornografisine yönelik fiiller,cezalandırma konuları arasında sayılmış;bu hususlarda ulusal ve uluslar arası alanda gerekli etkin yaptırım ve işbirliğine ilişkin düzenlemeler belirtilmiştir.Avrupa devletlerinin bir çoğu (Almanya,İtalya,Finlandiya,Avusturya,Yunanistan,İsveç, Danimarka , Norveç ve Hollanda gibi) mevcut yasal hükümlere eklemeler yapmış;ABD,İngiltere ve İrlanda gibi Anglosakson sistemine dahil bazı devletler ise bu konularda özel düzenlemelere gitmişlerdir.
Türkiye’de son yıllarda bilgisayar kullanımının artması ve her sokak başında internet cafelerin kurulması sonucu sanal alemdeki suç oranları hızla artmaya başlamıştır. Hırsızlık, dolandırıcılık, soygun, terörizm, sabotaj ve kaçakçılık gibi pek çok suç dijital ortama taşınmıştır. Türkiye’de işlenen bilişim suçları her geçen yıla göre yüzde 100 e yakın bir artış göstermektedir.Bilgisayar kullanımının bu kadar artaması nitelikli suçların hızla artmasına sebep olmuştur.Türkiye’de Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) Bilgi İşlem Daire Başkanlığı Bilişim Suçları Araştırma Büro Amirliği bilişim suçlarının araşıtırılıp incelenmesinde ve bilişim şuçlarına verilen önemde etkin olmuştur. İstanbul, Ankara,İzmir, Adana,Konya, Bursa, Malatya,Diyarbakır bilişim şuçlarının en çok işlendiği iller olarak karşımıza çıkmaktadır.
Emniyet Genel Müdürlüğü, il emniyet müdürlüklerindeki verileri alarak, Türkiye’deki bilgisayar suçlarının haritasını çıkarmıştır.Takibi şikayete bağlı suçlar, Interpol aracılığıyla intikal eden suçlar ve polisin bizzat ilgilendiği suçlardan oluşmaktadır.1998 yılında Türkiye’de işlenen bilişim suç sayısı 5 iken, 1999′da bu sayı 15′e yükselmiş. 2000 yılında 80′i bulan suç dosyasının sayısı, 2001 yılına gelindiğinde 136′yı bulmuş. Her geçen yılda artış göstererek ilerlemiştir. Elde edilen sonuçlar, Türkiye’deki bilgisayar suçlarının, lisans haklarının ihlali, dolandırıcılık, sahtecilik, yasadışı yayınlar ve bilgisayar sabotajı şeklinde geliştiğini göstermektedir. Sanal alemdeki dolandırıcılık suçlarının büyük bir kısmı kredi kartları üzerinden yapılmaktadır. Değişik yöntemlerle ele geçirilen kredi kartı numaralarıyla bilgisayar üzerinden alışveriş yapılması en yaygın yöntem olmaktadır.Otomatik para çekme makineleri olarak bilinen ATM dolandırıcılığı ise kredi kartlarından sonra ikinci sırada yer almaktadır. Kredi kartlarının ATM cihazında sıkıştırılması, değişik hilelerle şifrelerin öğrenilmesi veya kartların hırsızlık yoluyla elde edilmesi suretiyle dolandırıcılık yapılmaktadır. Evrak, para, Milli Piyango bileti, kimlik kartları, sigorta poliçeleri, pasaportlar ve yazarkasa fişlerinin sahteleri sahtecilik suçları da bu kapsamda yapılmaktadır.
Lisans hakları ihlali içinde en yüksek oranı yüzde 82 ile filmlerin çoğaltılması oluşturmaktadır. Bilgisayar oyunları ve müzik CD’lerinin çoğaltılması da sanal alemin diğer lisans hakkı ihlalleridir.
Interpol verileri, yasadışı yayın suçları arasında ilk sıranın yüzde 40’la çocuk pornografisine ait olduğunu göstermektedir. Genel anlamdaki pornografik yayınların oranı da yüzde 25. Bunlar, daha çok internet kafe gibi ortamlarda pornografik içeriklerin gösterimi ve CD’lerinin satışından oluşmaktadır. Terör içerikli web sayfaları hazırlanması suretiyle işlenen suçların oranı ise yüzde 30. Şikayete bağlı suçlardan kişilik haklarına saldırı ve hakaret ise yüzde 5 oranında işlenmektedir.
Türkiye’de Emniyet Teşkilatı’nda bilişim ile ilgili temel, 1982 yılında Bilgi İşlem Daire Başkanlığının kurulmasıyla atıldı. 1997 yılında ise Bilişim Suçları Bürosu kuruldu. 2001 yılında bu büronun adı İnternet ve Bilişim Suçları Şube Müdürlüğü olarak değiştirildi. Bu birimin dışında da diğer daire başkanlıkları altında Bilgi İşlem Şube müdürlükleri kuruldu. Bu daireler kendi görev alanlarına giren konularda bilişim suçları ile mücadele etmektedir. Ayrıca merkez teşkilatı içinde bir Bilgisayar Suçları ve Bilgi Güvenliği Kurulu ve Üst Kurul oluşturulmuştur.2001 yılında Kaçakçılık ve Organize Suçlar Daire Başkanlığı ile Birleşmiş Milletler tarafından ortaklaşa kurulan TADOC (Turkish Academy Against Drug and Organised Crime) bünyesinde de Bilişim Suçları Araştırma Merkezi oluşturulmuştur. Bu merkez faaliyetlerini daha çok bu suçlar ile mücadelede, ilgili birimlere yön göstermek amacıyla akademik destek niteliğinde çalışmalar yapmaktadır. Bu merkezi yapılanmanın yanında büyük illerde de bilgi işlem büroları kurulmuş ve bu alanda karşılaşılan sorunlar ile ciddi anlamda mücadele etmeye başlanmıştır.
Türkiye’de genel olarak, ülkemizde bilişim suçları denince akla iki olay gelmektedir: Kredi kartları ve pornografik CD’ler başta olmak üzere telif haklarının konusunu teşkil eden korsan CD’ler.
Bilişim suçlarına ilişkin olarak yapılan üçlü sınıflandırma gözönüne alınırsa bilgisayar aracılığıyla işlenen suçların ülkemizde daha yaygın olduğu görülmektedir. Ancak bilgisayar sistemleri aracılığıyla işlenen suçların birçoğu takibe bağlı suçlardan olduğu için mağdurların şikayeti olmadan resen ele alınmamaktadır. Örneğin elektronik posta yoluyla yapılan bir tehditte, tehdit edilen kişi veya kurum bunu polise bildirmezse polisin bu olaydan haberdar olması ve işlem yapması mümkün olmamaktadır.
Riptech’in yayınladığı rapora göre, siber saldırılar en fazla ABD’de olurken, Türkiye 6. sırada yer almaktadır.
Türkiye’de işlenen bilişim suçlarına ait oransal veriler ise şu şekildedir.
Lisans hakları ihlallerinin yüzdesi
% 4 müzik
% 14 oyun
% 82 film
Bilişim suçları
- Bilişim Suçları ve Karşılaştığınızda yapmanız gerekenler
- Bilişim suçlarında sınır tanınmıyor; şifrelere dikkat!
- Facebooktaki resimlerimi video yapmışlar
- İnternette fotografımı yayınlıyorlar ne yapmalıyım
- Liseli gençlere sosyal medya uyarısı!
- Suç bilimleri uzmanından internet uyarısı
- Türkiye’de Bilişim Suçları