-A.Ü Tip Fakültesi Adli Tip Anabilim Dali Baskani Prof.Dr. Hamit Hanci, çocuklarin ya ayakkabi boyaciligi, hamallik, midyecilik gibi niteliksiz isler yaptigini ya da dilencilik, tombalacilik, kaçak sigara satma gibi islere karistigini belirterek, göç olayini yasayan çocuklarin daha çok hirsizlik ve yaralama suçlarini isledigini kaydetti.

-Sehirlesmeyle birlikte mala yönelik suçlar arttigini vurgulayan Hanci, `Bu gidisati durduramazsak dogal sellerin yani sira bilelim ki suç selleri de kapidadir` dedi.

-Hanci, sevgi yoksunlugu, yanlis veya eksik egitim, baskici disiplin yöntemleri, çocuk istismari, iç ve dis göçlerin olusturdugu kültür çatismalari, gecekondulasma, yöresel gelenek ve görenekler, ekonomik bunalimlar, çocugun erken yasta çalismak zorunda kalmasi, parçalanmis aileler gibi nedenlerin çocuklari suça ittigini ifade etti.

ISTANBUL(ANKA)-Ankara Üniversitesi Tip Fakültesi Adli Tip Anabilim Dali Baskani Prof.Dr. Hamit Hanci, çocuklarin ya ayakkabi boyaciligi, hamallik, midyecilik gibi niteliksiz isler yaptigini ya da dilencilik, tombalacilik, kaçak sigara satma gibi islere karistigini belirterek, göç olayini yasayan çocuklarin daha çok hirsizlik ve yaralama suçlarini isledigini kaydetti.

Prof. Dr. Hamit Hanci, `Iç göçler ve çarpik kentlesme` üzerine yaptigi çalismada, göç ve kentlesmeyle birlikte ortaya çikan `çocuk suçlulugunu` inceledi.

ÇEVRE BIRINCI DERECEDE ETKILI

Hanci, ergenlik, bazi kalitsal etkenler, psikiyatrik sorunlar ve beden kusurlarinin suçlulukta etkili olabildigi gibi artik günümüzde daha çok çevre faktörlerinin etkili oldugunu kaydetti. Hanci, sevgi yoksunlugu, yanlis veya eksik egitim, baskici disiplin yöntemleri, çocuk istismari, iç ve dis göçlerin olusturdugu kültür çatismalari, gecekondulasma, yöresel gelenek ve görenekler, ekonomik bunalimlar, çocugun erken yasta çalismak zorunda kalmasi, parçalanmis aileler, ailede suçlu birey örnekleri ile kitle iletisim araçlarindaki siddet ve suçlarla ilgili programlar çocuklari suça iten nedenler arasinda saydi.

SEHIRLERDE MALA YÖNELIK SUÇ ARTIYOR

Hanci, sehirlesmeyle özellikle cebir siddet suçlari azalirken mala yönelik suçlar arttigini belirtirken, büyük sehirlerde kazanç saglayan mala yönelik suçlar için olanaklar ve suçlarin gizli kalmasi olasiligi daha fazla oldugunu kaydetti. Toplum baskisinin iyice azaldigini vurgulayan Hanci, bu yüzden kent yasaminda suçluluk oranlari daha fazla oldugunu, küçük yerlesim birimlerinde ise polisin daha az etkili olmasina ragmen az miktarda suç oranina rastlandigini ifade etti.

BÜYÜKSEHIRDE SUÇ ISLEYEN, SUÇU TEKRARLIYOR

Kirsal kesimde daha çok ilk kez suç isleyenlere rastlanildigi halde, büyük sehirlerde suç tekrari oranlari da fazla oldugunu dile getiren Hamit Hanci, sahte kentlesmenin getirdigi yetersiz imkanlar, düzensizlik ve karmasanin suç islemede etken olabildigini kaydetti. Hanci, kültür çatismasi en çok genç kusaklari etkiledigini belirterek, `Kentte kavusacagini sandigi eglence, macera, söhret ve zenginligin beklentisinin yaninda yetersiz egitim ve yetenek eksikligi gibi nedenlerle arzuladigi is ve gelecegi elde edemeyecegi düsüncesine kapilan çocuklarin, kentte degisen geleneksel aile törelerinin çocugu koruyan yaptirim gücünün zayiflamasi, ailenin sosyal kontrol fonksiyonunu yerine getirebilecek baska kurumlarin olmamasi nedeniyle suça daha kolay yönelme olasiligi büyüktür` dedi.

ÇOCUK SUÇU, BAS KALDIRI ARACI OLARAK KULLANIYOR

Hanci, küçük yerlesim birimlerinde suç isleyenlerin çogunlugunu ayni bölgede dogmus kisiler olusturdugu halde, büyük kentlerde suç isleyenlerin büyük çogunlugunu kirsal kesimde dogup sonradan sehre göç etmis kisiler olustugunu ifade etti. `Erkek otoritesini yitirmekten korkmakta, kadin ve çocuklar daha bagimsiz olmak istemektedirler` diyen Hanci, toplumsal yalnizlik çeken ailede çocuk suçlulugu çogunlukla bir bas kaldirma ve çevreye karsi çikma girisimi olarak ortaya çiktigini dile getirdi.

HIRSIZLIK BIRINCI SIRADA

Çocuklarin ya ayakkabi boyaciligi, hamallik, midyecilik gibi niteliksiz isler yaptigini ya da dilencilik, tombalacilik, kaçak sigara satma gibi islere karistigini vurgulayan Hanci, göç olayini yasayan çocuklarin daha çok hirsizlik ve yaralama suçlarini isledigini, hirsizligin ilk planda daha çok ekonomik zorluklar nedeniyle yapildigini belirtti. Hanci, `Hirsizlik yapan çocuk bu yolla maddi gereksinimini gidermekten çok ailenin ve okulun denetiminden uzak kalmanin verdigi bir basibosluk içinde suça yönelmekte, sevgi ve sevecenlik eksikligini gidermek için bu yola basvurmaktadir` dedi.

SUÇ SELLERI KAPIDA

Kirsal kesimden kentlere göç olayi, özellikle genç kusaklari etkileyerek suç potansiyelini de beraberinde getirdigini anlatan Hanci, gelecekte bati ülkelerinde görüldügü gibi kent kökenlilerin suçlu çocuklarinin çogunlugu olusturmasi olasiligi da göz ardi edilmemesi gerektigine dikkat çekti. Hanci, bu güne kadar gecekonduya ve kaçak yapilasmaya müdahale etmeyen sehirlerin istila edilmesine göz yuman tüm belediye baskanlarinin, sadece çarpik kentlesme sonucunda olusan saglik sorunlari ve dogal afetlerin olusturdugu zararlardan degil çocuk suçlulugunun artisindan da sorumlu oldugunu kaydetti. Hanci, `Bu gidisati durduramazsak dogal sellerin yani sira bilelim ki suç selleri de kapidadir` dedi.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

Hanci, çocuk suçlulugunun azaltilmasi ve önlenmesi için su önerileri yapti:

`Türk Ceza Kanunundaki hirsizlik ve gasp suçlarina esdeger kabul edilecek yasal düzenlemeler yapilmali,

.Hazine arazilerinin belediyelere ve toplu konut kooperatiflerine devri ile gecekondu önleme bölgeleri olusturulmali,

.Köydeki gelir azligi, verimsizlik, isgücü fazlaligi gibi itici nedenlerin önlenmesi gerekmektedir. Kirsal alanda verimkar istihdam olanaklari meydana getirilebilmelidir.

.Sanayi kuruluslari sehir disi nitelikte olusturulmali,

.Demiryolu agirlikli hizli bir ulasim sistemi olusturulup, cazibe merkezi olan büyük sehirlere gidip-gelme kolaylastirilarak, sehre göç ihtiyaci ortadan kaldirilmali,

.Çevrenin suçluluk özellikle de çocuk suçlulugu üzerindeki olumsuz etkileri dikkate alinmali, Çocuk Mahkemelerinde çocuklarin çevrelerini arastirma görevi olan ve sayilari yetersiz sosyal hizmet uzmani ,psikolog, pedagog gibi uzmanlarin sayisinin arttirilmasi saglanmali,

.Çocuk suçlularla ilgili olarak özel olarak egitilmis polislerden Çocuk Polis departmanlari kurulmali,

.Çevrenin etkisiyle artabilecek ve ergenlik dönemi bunalimlari olarak ortaya çikan suçlari önlemek için aile danisma merkezleri ve gençlik merkezleri yayginlastirilmali,

.Çocugu suç islemeye tesvik eden ailelerin velayet hakkini sinirlayan vesayet daireleri kurulmali,

.Çocuklari suça tesvik ve azmettiren kisilere yönelik ceza ve yaptirimlarin büyüklerinkinden daha fazla olmasini saglayacak özel düzenlemelerin olusturulmalidir.`(ANKA)

(EYL/ÇAG)